آریا
آی ام سی تویز
اسپین مستر
اسمیگل
ال او ال سورپرایز
ام جی ای
بافرزندان
بامتی
بتا اسپرت
تاپ توی
تامی
ترفل
تولو
توی استیت
تی وای
جادا
جکس پسفیک
جیسی
دد
دیزنی
راونزبرگر
زورو
زینگو
سیکس سیکس زیرو
سیلوانیان فامیلیز
فانکو
فکرآذین
فکرآوران
فوردو
فیشر پرایس
کرایولا
کروکودیل کریک
کلمنتونی
کیدزمی
کیوان تویز
لاکی تویز
لگو
لوپ کار
لوهای
لیتل برد
لیتل تایکس
مایریول
مایستو
متال ورلد
متل
مدرنیتا
مک تویز
موجو
نیکو
نینو
هات ویلز
هزبرو
هوپا
هوگر گیمز
هوینا
وی تک
وین فان
یانیک
۰ تا ۱ سال
۱ تا ۳ سال
۳ تا ۵ سال
۵ تا ۸ سال
۸ تا ۱۲ سال
بالای ۱۲ سال
افزایش مسئولیت پذیری در کودکان
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_style=”outline” style=”round” message_box_color=”green” icon_fontawesome=”fa fa-bookmark”]افزایش مسئولیت پذیری در کودکان، یکی از مهم‌ترین موضوعات در تربیت کودک است که در سال‌های اخیر نیز بیشتر مورد توجه والدین قرار گرفته است و اغلب نیز از مشاوران کودک برای آموزش این احساس به فرزند خود طلب یاری می‌کنند.[/vc_message][vc_tta_accordion style=”flat” color=”green” c_align=”right” c_position=”right” active_section=”1″][vc_tta_section title=”مسئولیت پذیری کودکان چیست؟” tab_id=”1632912782838-2b2f715f-0f8b”][vc_column_text]مسئولیت پذیری یعنی کودک انکارهایی را که توانایی انجام آنها را دارند، به تنهایی انجام دهند. وظیفه را نباید با مسئولیت پذیری اشتباه گرفت. وظیفه جزو کارهایی است که کودک باید آنها را انجام دهد مانند تمیز کردن اتاق بعد از بازی.[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”دلایل عدم افزایش مسئولیت پذیری در کودکان کدامند؟” tab_id=”1632913011635-8bd63ec2-f257″][vc_column_text]1. پدر و مادر قادر به “نه گفتن” نیستند. 2.افزایش مسئولیت پذیری در کودکان: کودک برای پذیرش مسئولیت ترس دارد. 3.کودک با عدم پذیرش مسئولیت، احساس حفاظت از خود می‌کند.[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”افزایش مسئولیت پذیری در کودکان با چه روش هایی ممکن است؟” tab_id=”1632913131209-c436e779-9950″][vc_column_text]۱. افزایش حس مسئولیت پذیری در کودکان با وضع قوانین و برنامه ریزی ۲. کودکان بهتر است فرصت کمک به دیگران را داشته باشند. ۳. کودک باید یاد بگیرد در ارتباط با دیگران نیز مسئولیت پذیر باشد. ۴. هرگز از لفظ بی‌مسئولیت برای کودک استفاده نشود.[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”والدین چه نقشی در مسئولیت پذیری کودکان دارند؟” tab_id=”1632913383936-3cab69d8-7d53″][vc_column_text]والدین الگوی کودکان هستند. اگر آنها مسئولیت‌های خود را نادیده گرفته و به تعویق بیاندازند و یا انجام ندهند، نباید توقع داشت کودک، مسئولیت پذیر تربیت شود.[/vc_column_text][/vc_tta_section][/vc_tta_accordion][vc_column_text]برخی از والدین تصور می‌کنند که تا همیشه باید با کودک رفتار ملایم و مهربانی داشت، هیچ‌گونه مسئولیتی به او نداده و بر این باورند حتی تا بزرگسالی، تمامی کارهای فرزند خود را انجام دهند. اما این موضوع علاوه بر افزایش مشکلات والدین، برای کودک نیز دردسرساز خواهد شد، زیرا اکثر کودکانی که مسئولیت پذیری در خانه را به خوبی یاد نگرفته‌اند، در جامعه نیز افراد مسئولیت پذیری نخواهند شد و از زیر بار مسئولیت‌های حرفه‌ای و اجتماعی خود شانه خالی می‌کنند. همین افراد یکی از دلایل ناکارآمدی جامعه به حساب می‌آیند.
مسئولیت پذیری در کودکان به معنی انجام دادن تمامی امور در منزل نیست بلکه معنی و مفهوم دیگری دارد. در این مقاله ضمن معرفی این احساس و راه‌های افزایش مسئولیت پذیری در کودکان نیز مورد بررسی قرار گرفته و بیان خواهد شد.[/vc_column_text][vc_column_text]
مسئولیت پذیری کودکان چیست؟
از اصلی‌ترین دغدغه‌های والدین در تربیت درست کودکان، مسئولیت پذیری است. برای تعریف ساده مسئولیت پذیری کودک باید گفت، این عبارت بدان معنا است که کودک انکارهایی را که توانایی انجام آنها را دارند، به تنهایی انجام دهند. نکته حائز اهمیت در این قسمت این است که وظیفه را نباید با مسئولیت پذیری اشتباه گرفت. وظیفه جزو کارهایی است که کودک باید آنها را انجام دهد مانند تمیز کردن اتاق بعد از بازی.
ولی مسئولیت پذیری بدین معنا است که کودک علاوه بر وظایفی که به عهده اوست، کارهای خواسته شده را نیز انجام دهد، به نوعی در مقابل مسئولیتی که عهده‌دار شده است، کودک چیزی به دست خواهد آورد.
از دیگر تفاوت‌های مسئولیت با وظیفه، تمایل در انجام است. در واقع وظیفه کارهایی است که کودک باید آنها را انجام دهد، درحالی که مسئولیت، مواردی است که خود کودک به طور آگاهانه آنها را انتخاب کرده و می‌پذیرد.[/vc_column_text][vc_column_text]
دلایل عدم افزایش مسئولیت پذیری در کودکان
در برخی خانواده‌ها، والدین با کودکانی روبه‌رو هستند که هیچ علاقه‌ای به پذیرش مسئولیت نداشته و علاوه بر آن از زیر مسئولیت‌های محوله نیز شانه خالی می‌کنند. از این دسته کودکان نباید انتظار انجام کاری را داشت. حال مهم‌ترین دلایل بروز این مسئله به طور مفصل بیان می‌شود؛
-
پدر و مادر قادر به “نه گفتن” نیستند.
والدین باید توانایی نه گفتن به کودک خود را داشته باشند. همه چیز نباید همیشه بر فرزندشان فراهم باشد. در واقع این کار نشان‌دهنده دوست داشتن فرزند نیست بلکه موجب تربیت ضعیف و ناصحیح او خواهد شد. گاهی این کودکان به قدری ضعیف و لوس می‌شوند و گریه و زاری راه می‌اندازند که تحمل اخلاقشان حتی برای پدر و مادر خودشان نیز سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود.
بهتر است والدین اجازه دهند تا کودک برای به دست آوردن برخی چیزها تلاش کند. اینکه والدین در همه جا، حامی و محافظ کودک باشند، تنها کودک را با شخصیتی وابسته تربیت خواهند کرد و در آینده نیز در جامعه بسیار دچار مشکل می‌شود.
-
افزایش مسئولیت پذیری در کودکان: کودک برای پذیرش مسئولیت ترس دارد.
ترس از پذیرش مسئولیت، از دلایل مهم در عدم مسئولیت پذیری در کودکان است. در کودک این احساس وجود دارد که اگر قادر به انجام درست مسئولیت نباشد، مورد شماتت والدین خود قرار می‌گیرد. باقی ماندن این احساس در کودک می‌تواند فاجعه‌بار باشد. راه‌حل این مشکل، بیان درخواست با لحنی محبت‌آمیز و مهربان است. باید به کودک اطمینان داد که در صورت عدم انجام نیز مشکلی پیش نخواهد آمد و تنها تلاش اوست که ارزش دارد.
-
کودک با عدم پذیرش مسئولیت، احساس حفاظت از خود می‌کند.
کودک همیشه سعی در حفاظت خود نسبت به شرایط دارد. همین امر موجب می‌شود تا جایی که امکان دارد از پذیرش مسئولیت شانه خالی کند تا از آسیب‌های احتمالی در امان باشد.[/vc_column_text][bs-thumbnail-listing-1 columns=”1″ title=”بیشتر بخوانید :” icon=”” hide_title=”0″ heading_color=”#81d742″ heading_style=”t4-s3″ title_link=”” category=”” tag=”” count=”1″ post_ids=”2004″ offset=”” featured_image=”0″ ignore_sticky_posts=”1″ author_ids=”” disable_duplicate=”0″ time_filter=”” order=”DESC” order_by=”date” orderby_meta_key=”” orderby_meta_value_type=”CHAR” _name_1=”” post_type=”” taxonomy=”” _name_2=”” cats-tags-condition=”and” cats-condition=”in” tags-condition=”in” tabs=”” tabs_cat_filter=”” tabs_tax_filter=”” tabs_content_type=”deferred” paginate=”none” pagination-show-label=”0″ pagination-slides-count=”3″ slider-animation-speed=”750″ slider-autoplay=”1″ slider-speed=”3000″ slider-control-dots=”off” slider-control-next-prev=”style-1″ ad-help=”” bs-show-desktop=”1″ bs-show-tablet=”1″ bs-show-phone=”1″ custom-css-class=”” custom-id=”” override-listing-settings=”0″ listing-settings=”” bs-text-color-scheme=”” css=””][vc_column_text]
روش‌های افزایش مسئولیت پذیری در کودکان
1. افزایش حس مسئولیت پذیری در کودکان با وضع قوانین
والدین نباید انتظار داشته باشند، بدون اینکه با فرزندان خود در رابطه با کارها و وظایفشان صحبت کنند، آنها تمامی موارد را به خودی خود انجام دهند. درنتیجه لازم است تا کودکان وظایف و مسئولیت‌های خود را بشناسند و قوانین محیط زندگی خود و محیط‌های دیگر را بدانند. هرچقدر قوانین و مسئولیت‌ها به طور واضح‌تری برای کودک توضیح داده شوند، وی راه‌حل‌های بهتری برای انجام آنها انتخاب می‌کند و میزان پذیرش مسئولیت نیز در کودک افزایش می‌یابد.
به عنوان مثال برای ناهار کودک زمان خاصی را اختصاص داده و با یک برنامه مشخص به کودک غذا دهید. انجام این نوع برنامه‌ها به طور منظم به یک قانون تبدیل شده و به نوعی آموزش مسئولیت پذیری در کودک محسوب می‌شود. باید توجه داشت که قوانین نباید خیلی خشک و غیر قابل تغییر باشند زیرا که بهتر است بر اساس انعطاف در قوانین بتوان آنها را بر حسب شرایط کودک و نیازهای او تغییر داد.
2. کودکان بهتر است فرصت کمک به دیگران را داشته باشند.
در کل کودکان به روش‌های مختلفی به والدین خود و دیگران کمک می‌کنند. بهتر است والدین این روش‌های انتخابی کودک را پیدا و درمورد آنها نظر خود را بگوید. در واقع هرچه به یک رفتار توجه نمود، آن رفتار رشد کرده و تقویت می‌شود، خواه رفتار خوبی باشد و یا رفتار بد.
درنتیجه بهتر است بیشتر به رفتارهای خوب کودک توجه نشان داد و رفتارهای بد را نادیده گرفت. هرچه سن کودک افزایش یابد، میل به کمک‌رسانی او در خانه و بیرون نیز افزایش می‌یابد. کودکان تمایل دارند، دو نوع مسئولیت را قبول کنند؛ 1. مراقبت کردن از خودشان و 2. کمک در جهت افزایش رفاه خانواده.
همانطور که گفته شد گاهی کودک در جهت مراقبت از خود، از میزان مسئولیت پذیری خود می‌کاهد ولی درمورد کمک کردن به رفاه خانواده باید گفت این امر موجب افزایش مسئولیت پذیری در کودکان می‌شود.
رفتار کودکان، یک شبه قابل تغییر و بازیابی نیست. توصیه می‌شود با توجه به سن کودک و افزایش سن، مسئولیت‌های او نیز افزایش یابد. به عنوان مثال از کودک نوپا درخواست شود تا جعبه دستمال بر روی میز بگذارد. کودک سه ساله می‌تواند بشقاب‌ها را در تعداد کم جابه‌جا کند. کودک پنج ساله توانایی مرتب کردن تخت‌خواب خود را دارد. از هفت ساله‌ها می‌توان درخواست کرد تا گل‌ها را آبیاری کنند.[/vc_column_text][vc_column_text]
3. والدین، اولین الگوی کودکان هستند.
شخصیت هر فرد ابتدا در میان خانواده پایه‌ریزی می‌شود. والدینی که تمایل دارند تا یک کودک مسئولیت پذیر داشته باشند، در ابتدا باید این مورد را در خانه به طور کامل اجرا کنند. اولین الگوی رفتاری که کودک با آن ارتباط نزدیک دارد، والدین خود است. درنتیجه اگر والدین، مسئولیت‌های خود را نادیده گرفته و آنها را به تعویق بیاندازند و یا انجام ندهند، نباید توقع داشت کودک، مسئولیت پذیر تربیت شود. در هر خانواده باید برای هر یک از اعضا، مسئولیت‌هایی تعریف شود و برای کودک نیز به طور کامل این مسئولیت‌ها معرفی و توضیح داده شوند. کودک باید به طور ملموس بداند که دیگران چه مسئولیت‌هایی دارند و حال او در این خانواده می‌تواند چگونه کمک کند.
گاهی نیز کودک می‌تواند با مشورت والدین خود، برخی دیگر از مسئولیت‌ها را نیز که در حوزه توانایی‌های او هستند، انتخاب کند. همچنین توصیه می‌شود، هرچند مدت یکبار مسئولیت‌های کودک را تغییر داد تا او خسته و بی‌رغبت نشود.
4. کودک باید یاد بگیرد در ارتباط با دیگران نیز مسئولیت پذیر باشد.
والدین هرکز نباید کودکان خود را در هنگام انجام یک اشتباه، مجبور به عذرخواهی کنند زیرا که این عذرخواهی دیگر واقعی نیست. قبل از هرگونه عذرخواهی بهتر است پدر و مادر به حرف کودک گوش بدهند و از احساسات او در حین انجام کار اشتباه آگاه شوند و به کودک نیز کمک کنند تا این احساسات خود را بشناسد. بعد از انجام این‌کار می‌توان کودک را به سمت عذرخواهی کردن سوق داد.
کودک باید بداند هر رفتاری عواقب خاص خود را دارد و او باید بعد از هر خراب‌کاری، خودش آن را درست کند، پس هیچ‌گاه نباید والدین به جای فرزند خود عذرخواهی کرده و یا خراب‌کاری او را جمع و جور کنند. به همین دلیل بهتر است کودک مجبور به کاری نشود و خود تمایل به جبران اشتباه داشته باشد تا در نهایت احساس بهتری در خود حس کرده و بار دیگر نیز درصدد جبران برآید.
[/vc_column_text][vc_column_text]
5. هرگز از لفظ بی‌مسئولیت برای کودک استفاده نشود.
در صورتی که والدین به کودک، چنین برچسبی بزنند، او نیز به این باور می‌رسد که بی‌مسئولیت است و تغییر این نگرش و باور در کودک بسیار سخت خواهد بود. اگر واقعاً کودک مسئولیت پذیر نیست، بهتر است به جای سرزنش کردن او روند آموزش مهارت های زندگی به کودکان در جهت افزایش مسئولیت پذیری آن ها را آموخت. به عنوان مثال اگر کودک وسایل خود را معمولاً در مدرسه و یا مهدکودک جا می‌گذارد، باید به او آموزش داد تا وسایلش را کرده و حواسش را جمع چیزی را جا نگذارد.
6. برنامه‌ریزی برای افزایش مسئولیت پذیری در کودکان
برنامه‌ریزی در زندگی کودکان می‌تواند نقش مهمی را ایفا کند و به کودک این امکان را می‌دهد تا موقعیت‌های زیادی را مدیریت و کنترل کند. برای مثال با برنامه‌های کوچک مانند زمان خواب، جمع کردن اسباب‌بازی‌ها و آماده شدن در صبح شروع کرده و با گذشت زمان برنامه را گسترش داد و مسئولیت‌های بیشتری را مانند نظافت شخصی در آن جایگذاری کرد.
نوشتن این برنامه‌ها ممکن است کار بیهوده‌ای به نظر برسد، ولی در دنیای امروز تمامی افراد باید این مهارت را به خوبی یاد بگیرند تا از مشکلات بعدی در امان باشند و چه بهتر که این یادگیری از کودکی باشد. ابتدا بهتر است نوشتن برنامه‌های روزانه را به کودک آموزش داد، بدین صورت که کافی است یک تکه کاغذ در اختیار او قرار داد تا در سمت راست مسئولیت‌ها و وظایف روزانه خود را بنویسد و در سمت چپ ساعت‌های انجام آنها.
اگر کودک علم خواندن و نوشتن ندارد، این کار می‌تواند توسط والدین و در حضور او نیز انجام شود. برنامه نوشته شده می‌تواند شامل تمامی موارد از جمله تفریحات، مسئولیت‌های کودک در خانه، درس خواندن و نوشتن تکالیف و غیره شود. نوشتن تفریحات به کاهش استرس کودک در خصوص اجرا کردن برنامه، کمک می‌کند و همچنین زمانی که او از قبل با برنامه خود آشنا باشد، زمان خود را بهتر مدیریت کرده و مهارت مدیریت زمان را به خوبی یاد می‌گیرد.[/vc_column_text][bs-thumbnail-listing-1 columns=”1″ title=”بیشتر بخوانید :” icon=”” hide_title=”0″ heading_color=”#81d742″ heading_style=”t4-s3″ title_link=”” category=”” tag=”” count=”1″ post_ids=”1464″ offset=”” featured_image=”0″ ignore_sticky_posts=”1″ author_ids=”” disable_duplicate=”0″ time_filter=”” order=”DESC” order_by=”date” orderby_meta_key=”” orderby_meta_value_type=”CHAR” _name_1=”” post_type=”” taxonomy=”” _name_2=”” cats-tags-condition=”and” cats-condition=”in” tags-condition=”in” tabs=”” tabs_cat_filter=”” tabs_tax_filter=”” tabs_content_type=”deferred” paginate=”none” pagination-show-label=”0″ pagination-slides-count=”3″ slider-animation-speed=”750″ slider-autoplay=”1″ slider-speed=”3000″ slider-control-dots=”off” slider-control-next-prev=”style-1″ ad-help=”” bs-show-desktop=”1″ bs-show-tablet=”1″ bs-show-phone=”1″ custom-css-class=”” custom-id=”” override-listing-settings=”0″ listing-settings=”” bs-text-color-scheme=”” css=””][vc_column_text]
افزایش مسئولیت پذیری در کودکان با استفاده از اسباب بازی
کودکان از بازی کردن با اسباب بازی‌ها، لذت می‌برند و والدین نیز اسباب بازی‌های زیادی برای آنها تهیه می‌کنند. در نتیجه بعد از مدت زمان کوتاهی، تعداد این اسباب بازی‌ها به شدت بالا رفته و باید جایی برای نگهداری آنها پیدا کرد. کودکان برای داشتن برخی اسباب بازی‌ها با والدین خود می‌جنگند، معامله و یا دعوا می‌کنند و در عوض برای جمع کردن آنها بعد از بازی، اصلاً به خود زحمت نمی‌دهند. گاهی والدین زمانی برای کودک خود اسباب بازی‌های زیادی می‌خرند خود برای کودک وقت کافی نداشته و از طریق احساس عذاب وجدان خود را کاهش می‌دهند.
گاهی نیز والدین از اسباب بازی به عنوان رشوه استفاده می‌کنند بدین صورت که اگر کودک رفتار مناسبی داشته باشد و یا کاری را به درستی انجام دهد، برای پاداش اسباب بازی دریافت می‌کند. کودک نیز می‌تواند از این شرایط سواستفاده کرده و از اسباب بازی به عنوان اهرم فشار و تسلط به خانواده خود استفاده کند.
کودکان نیازی به اسباب بازی‌های گران قیمت و لوکس ندارند و حتی تعداد زیاد اسباب بازی نمی‌تواند به او مهارت خاصی را آموزش دهد. اگر کودک نیز اسباب بازی‌های متعددی دارد بهتر است تعدادی از آنها پنهان کرد و بعد از مدتی با دیگر اسباب بازی‌های در دسترس جایگزین نمود. این گونه تنوع اسباب بازی‌های کودک نیز بالاتر می‌رود و از این طریق مهارت توجه و تمرکز را نیز کسب می‌کند.
جمع‌آوری اسباب بازی در این روش نیز راحت‌تر خواهد بود و کودک می‌داند که باید برای اسباب بازی‌های خود ارزش قائل شود و آنها به خوبی نگهداری کند. همچنین اتاق و منزل نامرتب این پیام را به کودک القا می‌کند که نیازی نیست به محیط اطراف خود احترام بگذاری و از وسایل مراقبت کنی.
به کودک آموزش دهید اسباب بازی‌ها و وسایل خود را بعد از هربار بازی کردن جمع‌آوری کند. نیازی نیست تمامی وسایل را به تنهایی جمع کند، والدین نیز می‌توانند در این کار به او کمک کنند ولی تنها کمک، نه اینکه تمامی کارها را خودشان انجام دهند. همچنین از جمله اهمیت بازی والدین و کودکان این است که آنها مسئولیت رفتارهای خود را بر عهده می گیرد و دیگران را در خطاهای خود مقصر نمی داند.
جمع‌آوری وسایل را می‌توان با بازی کردن انجام داد مثلا:
- ترتیب دادن یک مسابقه برای جمع‌آوری وسایل و رکوردگیریگ
- ایفای نقش یک فروشنده دوره‌گرد و جمع کردن وسایل
- استفاده از ماشین‌های اسباب بازی بزرگتر برای حمل و جمع‌آوری وسایل کوچکتر
- ایفای نقش یک مأمور بهداشت و جمع کردن آشغال‌ها از روی زمین
- غیره.
[/vc_column_text][vc_cta h2=”مهم‌ترین نکات درباره افزایش مسئولیت پذیری در کودکان” txt_align=”right” shape=”round” style=”3d” color=”green”]
- باید توجه داشت که مسئولیتی که به کودک محول می‌شود نباید با زور و اجبار انجام گیرد و یا با لحن بد به او تحمیل شود.
- مسئولیت باید در حیطه توانایی‌های کودک باشد. نباید از او انتظارات زیاد و نابه‌جایی داشت. کودک باید با توجه به سن و سالش، بازی کند و خوش بگذراند پس نباید با دادن مسئولیت‌های سنگین به او، موجب بلوغ زودرس در وی شده و او زودتر از سنش بزرگ شود.
- کودک باید بعد از انجام مسئولیت مورد تشویق والدین و اطرافیان خود قرار بگیرد. یکی از بهترین راه‌ها نیز برای افزایش مسئولیت پذیری در کودکان، پاداش بعد از پذیرش و انجام مسئولیت است.
- لحن صحبت با کودک همیشه باید آرام و ملایم باشد. همچنین در حین واگذاری یک مسئولیت بهتر است لحن صحبت محبت‌آمیز بوده و اگر کودک نیز از پس انجام مسئولیت خود بر نیامد هرگز نباید مورد توهین یا تحقیر قرار گیرد بلکه باید تشویق شده و این اطمینان به او داده شود که با گذشت مدت زمانی توانایی انجام کار را به درستی کسب خواهد کرد.
[/vc_cta][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][/vc_column][/vc_row]